Legendarne postacie
Mariusz Zaruski
Generał kawalerii, żeglarz, marynarz i taternik.

Urodzony w 1867 roku w Dumanowie na Podolu. Mariusz Zaruski był istnym człowiekiem renesansu, o wybitnie szerokich horyzontach i rozległych zainteresowaniach. W 1885 roku rozpoczyna studia na Uniwersytecie w Odessie. W czasie studiów angażuje się w działalność konspiracyjną i niepodległościową, za co w 1894 roku zostaje aresztowany i zesłany do Archangielska. Tam kończy szkołę morską. W 1899 roku wraca na Krym, a w 1901 roku przeprowadza się do Krakowa, i podejmuje studia na krakowskiej ASP. Trzy lata później przenosi się do Zakopanego, gdzie zakłada Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR). W 1927 roku zostaje starostą morskim w Gdyni. Był aktywnym społecznikiem, zaangażowanym w propagowanie edukacji morskiej i żeglarstwa. Założyciel Polskiego Yacht Klubu. Stał na czele Komitetu Floty Narodowej, odpowiedzialnego za zakup statków dla polskiej floty (m. in. Daru Pomorza). Prezes Polskiego Związku Żeglarskiego w latach 1932 - 1935. Aktywnie działał na rzecz polskiego harcerstwa. W latach 1935 - 1939 był kapitanem harcerskiego szkunera "Zawisza Czarny". Po wybuchu II wojny światowej zostaje uwięziony w Lwowie, a następnie przeniesiony do więzienia na Krymie, gdzie umiera w 1941 roku.

Eugeniusz Kwiatkowski
Budowniczy Gdyni, wicepremier oraz minister skarbu, przemysłu i handlu II Rzeczpospolitej. Honorowy obywatel miasta od 1928 roku oraz patron medalu przyznawanego za wybitne zasługi dla Gdyni.

Urodzony w 1888 roku w Krakowie. Ukończył studia na Politechnice Lwowskiej. W 1926 roku obejmuje urząd ministra przemysłu i handlu, a w latach 1935 - 1939 piastuje funkcję wicepremiera i ministra skarbu. Eugeniusz Kwiatkowski zapisał się w historii gospodarczej II RP jako wybitny strateg oraz wizjoner. To dzięki niemu rozpoczęto budowę Centralnego Okręgu Przemysłowego, a także połączono magistralą kolejową Katowice z Gdynią. Doprowadził do szybkiej budowy gdyńskiego portu, a także rozbudowy polskiej floty handlowej i rybackiej. Dzięki podjętym przez niego działaniom Gdynia stała się jednym z ważniejszych portów w obrębie Morza Bałtyckiego. Po drugiej wojnie światowej, jako pełnomocnik ds. odbudowy wybrzeża, przystępuje do prac w Gdyni. Jednakże w 1948 roku zostaje usunięty z pełnionej funkcji, po czym przeprowadza się do Krakowa, gdzie zaczyna wykładać na Uniwersytecie Jagiellońskim. Przez kolejne lata wielokrotnie inwigilowany przez UB, pozbawiony prawa do wykładania na uniwersytecie, a także prawa do emerytury. Zmarł w 1974 roku w Krakowie.

Leonid Teliga
Żeglarz, pierwszy Polak, który samotnie opłynął świat, oficer piechoty Wojska Polskiego II RP i Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii.

Urodził się w 1917 roku w Wiaźmie w Rosji, ale dzieciństwo spędził w Grodzisku Mazowieckim. Od najmłodszych lat interesuje się żeglarstwem. Podczas służby w armii zdobywa uprawnienia sternika morskiego. Podczas II wojny światowej walczy pod Tomaszem Mazowieckim, a następnie dostaje się do niewoli sowieckiej i zostaje wywieziony w głąb Związku Radzieckiego. W latach 1939 - 1942 pracuje na Krymie jako rybak. W 1942 zgłasza się do Armii Polskiej i zostaje oddelegowany do Wielkiej Brytanii, gdzie dołącza do Dywizjonu 300. W 1947 roku wraca do Polski. Pracuje jako dziennikarz oraz instruktor żeglarstwa - początkowo w Warszawie, a następnie w Gdyni. W 1967 roku wypływa z Casablanki na jachcie "Opty" w rejs dookoła świata. Na odcinku z Fidżi do Dakaru ustanawia rekord - 165 dni na morzu bez zawijania do portu. Rejs kończy w 1969 roku, a rok później umiera z powodu ciężkiej choroby. Po jego śmierci ustanowiono nagrodę im. Leonida Teligi przyznawaną za wyczyny żeglarskie oraz popularyzację żeglarstwa.

Kazimierz Porębski
Wiceadmirał i oficer pokładowy, dowódca rosyjskich krążowników i pancerników, dowódca Polskiej Marynarki Wojennej w latach 1919 - 1925.

Urodzony 15 listopada 1872 roku w Wilnie. Po ukończeniu w 1892 roku Morskiego Korpusu Kadetów w Sankt Petersburgu zostaje oficerem rosyjskiej Marynarki Wojennej, a 3 lata później rozpoczyna naukę w Szkole Oficerskiej w Kronsztadzie. Po skończeniu szkoły pływa na okrętach między innymi po Oceanie Arktycznym, Morzu Ochockim, Morzu Japońskim, a także Morzu Czarnym. Dowodzi jednostkami różnych klas - od krążowników, przez pancerniki, po torpedowce. Uczestniczy w walkach na morzu podczas wojny rosyjsko-japońskiej oraz I wojny światowej. W 1918 roku przybywa do Warszawy i zakłada stowarzyszenie "Bandera Polska". W 1919 roku powołany na stanowisko szefa Departamentu Spraw Morskich. W 1920 roku uczestniczy w zaślubinach Polski z Bałtykiem. Podczas wojny polsko-bolszewickiej dowodzi odcinkiem Zegrze - Dębe i kieruje żeglugą na Wiśle. W 1922 roku zostaje szefem Kierownictwa Marynarki Wojennej. Inicjator utworzenia polskiej Marynarki Handlowej, Szkoły Morskiej oraz Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej i Lotnictwa Morskiego w Tczewie. Propagator rozbudowy floty wojennej oraz budowy portu w Gdyni. W 1925 roku, po aferze minowej, zostaje przeniesiony w stan spoczynku. Zmarł po długiej chorobie dnia 20 stycznia 1933 roku w Warszawie.

Tadeusz Wenda
Polski inżynier, kierownik budowy portu w Gdyni, później pracownik Urzędu Morskiego w Gdyni.

To właśnie dzięki niemu w Gdyni zbudowano port. Urodzony w 1863 roku w Warszawie, absolwent Szkoły Głównej w Warszawie oraz Instytutu Komunikacji w Petersburgu. Po studiach pracował jako projektant i budowniczy linii kolejowych na terenie Rosji, był kierownikiem budowy portów w Windawie i Tallinie, a także nadzorował przebudowę portu w Rewlu. Pomagał w budowie portu w Royen.

W 1920 roku, na polecenie wiceadmirała Kazimierza Porębskiego, Tadeusz Wenda oddelegowany zostaje do poszukiwania najlepszego miejsca pod budowę nowego pełnomorskiego portu. Wskazuje na małą kaszubską osadę Gdynię, znajdującą się jedyne 16 km od portu gdańskiego. W swoim sprawozdaniu wskazuje na liczne zalety takiego położenia (portu) - głębokie wody przy brzegu, osłonięcie od silnych wiatrów dzięki mierzei helskiej, czy też bliskie położenie stacji kolejowej.
W latach 1920-1932 kierował budową portu handlowego, wojennego i rybackiego w Gdyni jako pracownik Ministerstwa Przemysłu i Handlu, a od 1932 nadzorował dalsze prace już jako Naczelnik Wydziału Techniczno-Budowlanego Urzędu Morskiego i prezes Towarzystwa Technicznego w Gdyni. Autor wielu prac z dziedziny historii i technologii budownictwa portowego. Przeszedł na emeryturę w 1937 roku.
Zmarł 8 września 1948 roku w Komorowie pod Warszawą.

Konstanty Maciejewicz
Kapitan żeglugi wielkiej, komendant barku "Lwów", pierwszy komendant "Daru Pomorza", zwany "kapitanem kapitanów".

Urodzony w 1890 roku w Niemirowie Podolskim. Pierwsze szlify w marynarskim fachu zdobywa w Petersburgu, gdzie kończy Morski Korpus Kadetów. Przed I wojną światową pełni służbę w rosyjskiej marynarce wojennej, gdzie pływa na krążownikach, żaglowcach i okrętach podwodnych. W 1922 roku podejmuje pracę w Szkole Morskiej w Tczewie i wypływa w rejs do Brazylii na żaglowcu "Lwów", którego komendantem zostaje cztery lata później. W 1926 roku zostaje oddelegowany do Anglii po odbiór ORP "Iskra", a w 1929 do Francji po odbiór "Daru Pomorza". W 1930 roku zostaje komendantem "Daru" i pełni tę funkcję do 1938 roku. W latach 1934 - 1935 dowodzi "Darem" podczas pierwszego rejsu dookoła świata. Po zakończeniu II wojny światowej angażuje się w rozwój edukacji morskiej w Gdyni i Szczecinie, gdzie dowodzi żaglowcem szkoleniowym "Zew Morza". Zmarł w 1972 roku w Szczecinie.

Karol Olgierd Borchardt
Kapitan żeglugi wielkiej, pisarz marynista, nauczyciel akademicki - wykładowca astronawigacji.

Urodzony w 1905 roku w Moskwie. W latach 1925 - 1928 uczęszczał do Szkoły Morskiej w Tczewie. Pierwsze kroki w morskiej karierze stawiał jeszcze jako student na żaglowcu "Lwów", a pierwszą pracę podjął na statku pasażerskim "Rewa". W dwudziestoleciu międzywojennym pływał statkami pasażerskimi na linii Gdynia - Ameryka. W 1938 roku rozpoczął pracę w Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni. Gdy wybuchła II wojna światowa był oficerem na Darze Pomorza w rejsie do Szwecji. Na polecenie władz udał się do Szkocji. Na początku wojny pływał statkami transportowymi, przeżył zatopienie statków MS Chrobry i MS Piłsudski. W latach 1942 - 1945 założył gimnazjum i liceum morskie w Landywood w Anglii. W 1949 roku wrócił do kraju na statku MS Batory. Przez kolejne 20 lat wykładał astronomię, początkowo w Szkole Rybołówstwa i Państwowej Szkole Morskiej, a od 1968 roku w Wyższej Szkole Morskiej w Gdyni. W 1960 roku wydał książkę "Znaczy kapitan", która do dzisiaj jest jedną z najważniejszych kultowych pozycji w literaturze morskiej. Zmarł w 1986 roku w Gdyni. Na cześć tego wielkiego marynarza nazwany został żaglowiec.

Józef Unrug
Wiceadmirał, Dowódca Floty w latach 1925 - 1939, dowódca Obrony Wybrzeża w 1939 r., wielki patriota, Kawaler Złotego Krzyża Virtuti Militari.

Urodzony 7 października 1884 roku w Brandenburgu niedaleko Berlina. Syn generała gwardii pruskiej Tadeusza Gustawa. Uczęszczał do gimnazjum w Dreźnie, a następnie odbył szkolenie oficerskie w Marineakademie Kiel. Podczas I wojny światowej służy w niemieckiej flocie wojennej. W 1919 roku rozpoczyna pracę w Departamencie Spraw Morskich w Warszawie. Dzięki swojemu doświadczeniu oraz wiedzy szybko awansuje na kolejne stanowiska. W 1920 zostaje przeniesiony do Gdyni, gdzie obejmuje stanowisko szefa Urzędu Hydrograficznego. Rok później zostaje szefem Sztabu Dowództwa Floty. 1 stycznia 1933 awansowany do stopnia kontradmirała. We wrześniu 1939 roku dowodzi Obroną Wybrzeża. Dowodzony przez niego garnizon na Helu poddaje się 2 października, po 31 dniach walki. Następnie, wraz ze swoimi żołnierzami trafia na do niewoli niemieckiej. Podczas pobytu w obozach jenieckich niemieccy wysłannicy próbują przekonać Józefa Unruga do przejścia na stronę III Rzeszy. Jednakże kontradmirał odrzuca te propozycje. Nie chce nawet rozmawiać z wysłannikami po niemiecku, który przecież doskonale zna. Twierdzi, że w dniu 1. września zapomniał mówić w tym języku. Przez cały czas przebywania w niewoli prezentuje honorową i patriotyczną postawę, którą podziwiają nie tylko współwięźniowie, ale także niemieccy żołnierze. Po odzyskaniu wolności udaje się do Wielkiej Brytanii, gdzie obejmuje stanowisko zastępcy szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej. Awansowany do stopnia wiceadmirała. Po zakończeniu wojny nigdy nie wrócił do kraju. Zmarł we Francji w 1973 roku.

Kazimierz Demel
Biolog, znakomity znawca flory i fauny Morza Bałtyckiego, prekursor polskich badań na morzu, twórca polskiej oceanografii biologicznej.

Urodzony 9 marca 1889 roku w Zawodziu koło Katowic. Po zdaniu matury w Warszawie, rozpoczyna studia przyrodnicze na Uniwersytecie Lwowskim. Następnie kontynuuje edukację na uniwersytecie w Genewie, gdzie uzyskuje tytuł magistra i rozpoczyna pracę w Zakładzie Zoologii. W 1913 roku wraca do kraju i rozpoczyna współpracę z Warszawskim Towarzystwem Naukowym. W 1915 roku dostaje się na staż naukowy do Murmańskiej Stacji Biologicznej. To doświadczenie sprawia, że ostatecznie nakierowuje swoją karierę naukową na zagadnienia związane z biologią morza. Wraz z wybuchem I wojny światowej zostaje przymusowo wcielony do armii rosyjskiej, a po roku dołącza do I Korpusu Polskiego na Białorusi. Jako ochotnik bierze udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1921 roku powraca do pracy naukowej i rozpoczyna pracę w Morskim Laboratorium Rybackim na Helu, przeniesionym następnie do Gdyni. W 1929 roku na statku badawczym "Ewa" organizuje pierwszy kurs naukowy dla studentów biologii morza. W 1938 roku broni pracę doktorską na Uniwersytecie Jagiellońskim, która była pierwszą pracą w historii uniwersytetu dotyczącą biologii morza. II wojnę światową spędza w okupowanej stolicy, gdzie angażuje się w tajną działalność edukacyjną. Po zakończeniu wojny wraca do Gdyni, gdzie podejmuje się odbudowy zniszczonego podczas wojny laboratorium. W 1950 roku uzyskuje habilitację, a w 1957 roku tytuł profesora zwyczajnego. W 1960 przechodzi na emeryturę, ale nadal poświęca się pracy twórczej. Zmarł 27 września 1978 r. Obecnie, co roku Morski Instytut Rybacki przyznaje medal im. prof. Kazimierza Demela za wybitne osiągnięcia naukowe oraz popularyzację wiedzy o morzu.

Władysław Wagner
Pierwszy Polak, który opłynął kulę ziemską pod żaglami.

Urodzony 17 września 1912 roku w Krzyżowej Woli. W wieku 15 lat przeprowadza się z rodzicami do Gdyni, gdzie odkrywa pasję swojego życia - żeglarstwo. Zapisuje się do morskiej drużyny harcerskiej oraz zdobywa pierwsze umiejętności żeglarskie. Marzy o tym, że w przyszłości - tak jak jego idol, Joshua Slocum, opłynie świat dookoła. W pobliżu gdyńskiego portu znajduje wrak szalupy, który postanawia wyremontować i przebudować. Tak powstaje "Zjawa", czyli pierwszy z jachtów, na których Wagner opłynął Ziemię. W rejs wyrusza 8 lipca 1932 roku razem ze swoim znajomym Rudolfem Korniowskim. Na początku wyprawy ukrywa swój plan opłynięcia świata i informuje wszystkich, iż wyrusza na rejs po Bałtyku. Dopiero podczas przepływania u brzegów Holandii zdradza prawdziwy kurs wyprawy. Przed wypłynięciem na pełen ocean "Zjawa" zatrzymuje się w Lizbonie, Casablance i Dakarze. 21 kwietnia 1933 roku wypływa na Atlantyk i 3 czerwca dopływa do Brazylii. Wagner postanawia sprzedać "Zjawę" i zakupić nowy jacht w porcie Colón. Nowa "Zjawa II" dopływa do wyspy Suva w archipelagu Fidżi. Kolejny jacht Wagner buduje w Australii i nazywa ją "Zjawa III". W 1938 wypływa w kierunku Dżakarty, a następnie przez Morze Czerwone, Kanał Sueski i Gibraltar na Atlantyk. 4 lipca 1939 roku "Zjawa III" przepływa obok przylądka Faro, mijając miejsce obok którego przepływała "Zjawa I" dokładnie 6,5 roku wcześniej. Z powodu wybuchu II wojny światowej Wagner nie wraca do Polski. Wstępuje do marynarki, a po wojnie przebywa na emigracji, pracując jako rybak. W 1947 roku wyrusza na Karaiby, gdzie na wyspie Portoryko zakłada ośrodek dla jachtów. W 1969 roku przeprowadza się na Florydę, gdzie umiera w 1992 roku.

Julian Rummel
Inżynier budowy okrętów, pionier idei Gdyni, inicjator wielu projektów związanych z morzem, założyciel "Żeglugi Polskiej".

Urodzony 29 września 1878 roku w Lipawie (leżącej obecnie na terenie Łotwy). Syn Władysława Rummla, inżyniera i budowniczego portów. Uczęszcza do gimnazjum w Rewlu, w 1892 r. rozpoczyna naukę w Szkole Komercyjnej w Petersburgu, a następnie kontynuuje studia w Szkocji, w Wyższej Szkole Technicznej w Glasgow. Pierwszą pracę rozpoczyna w największym w Rosji syndykacie hutniczym "Prodamiet". W 1906 roku staje się członkiem Państwowej Rady Żeglugi w Petersburgu. W 1918 roku, wraz z wybuchem rewolucji w Rosji, podejmuje decyzję o przeprowadzeniu się do Polski. Rozpoczyna pracę w Związku Towarzystwa Transportowego "Polbal" w Gdańsku, a po roku zostaje przeniesiony do zarządu firmy w Warszawie. Wtedy też rozpoczyna aktywną pracę na rzecz budowy portu Gdyni. Wygłasza referaty, publikuje artykuły, wydaje książkę "Port w Gdyni", a także spotyka się z najważniejszymi osobami w państwie, które próbuje przekonać do swojej wizji Gdyni, jako miasta portowego. Współtworzy konsorcjum polsko - francuskie, które ma rozbudować port w Gdyni. Gdy prace nad rozbudową portu zostają przerwane w 1926 roku, otrzymuje wsparcie ministra Kwiatkowskiego na kontynuowanie prac. Organizuje flotę handlową, zostaje dyrektorem Żeglugi Polskiej, a w 1928 roku zakłada Polsko - Brytyjskie Towarzystwo Okrętowe. W 1931 roku, z własnych środków buduje Dom Marynarza w Gdyni. Angażuje się w ogromną ilość przedsięwzięć związanych z morzem. Jeden z założycieli Yacht Klubu Polski, organizator pierwszego "Święta Morza". Podczas II wojny światowej pełni funkcje Konsula Generalnego w Grecji, pomagając polskim emigrantom. Po wojnie wraca do Polski. Żonaty z Olgą de Morandi, ojciec dwójki dzieci. Zmarł 22 kwietnia 1954 roku.

Mamert Stankiewicz
Kapitan żeglugi wielkiej, komendant "Lwowa", tytułowy bohater książki Karola Borchardta "Znaczy Kapitan".

Urodzony 22 stycznia 1889 roku w Mitawie niedaleko Rygi. Absolwent Morskiego Korpusu Kadetów w Petersburgu. W czasie I wojny światowej służy w rosyjskiej marynarce wojennej jako oficer nawigacyjny krążownika "Riurik" oraz dowódca pancernika. Po zakończeniu wojny obejmuje urząd konsula rosyjskiego w Pittsburgu w Stanach Zjednoczonych. Zostaje oddelegowany do flotylli rzecznej na Syberię. Zostaje tam aresztowany przez czekistów i umieszczony w więzieniu w Irkucku, po czym trafia do obozu w Krasnojarsku. W 1921 roku wraca do Warszawy i zostaje oddelegowany przez szefa Departamentu dla Spraw Morskich do Szkoły Morskiej w Tczewie, gdzie ma objąć stanowisko kierownika Wydziału Nawigacyjnego. W okresie letnim prowadzi także praktyki na żaglowcu szkolnym "Lwów". W 1923 roku uczestniczy wraz ze studentami w podróży do Brazylii, a w latach 1924 - 1926 pełni funkcje komendanta jednostki. Następnie rozpoczyna pracę na statkach handlowych - od 1931 roku dowodzi transatlantykami "Pułaski" i "Polonia", następnie został kapitanem statku pasażerskiego "Piłsudski". W listopadzie 1939 roku prowadzi "Piłsudskiego" w pierwszym wojennym rejsie do Australii. Statek wpada na minę i tonie 26 listopada. Kapitan zostaje na pokładzie do samego końca. Zostaje wyłowiony z morza, ale umiera w skutek hipotermii i wycieńczenia organizmu. Pochowany w Hartlepool, na wschodnim wybrzeżu Anglii.

Wiktor Gorządek
Pierwszy szyper w historii polskiego rybołówstwa, pierwszy kapitan żeglugi wielkiej rybołówstwa morskiego, długoletni kapitan "Jana Turlejskiego".

Urodzony 1 grudnia 1908 roku w Taszkencie. W 1920 roku wraz z rodzicami przybywa do Krakowa. W 1929 roku zostaje powołany do wojska i odbywa służbę we Flotylli Pińskiej. W 1932 roku przeprowadza się do Gdyni, gdzie podejmuje pracę jako rybak w Polsko - Holenderskiej Spółce Śledziowej "Morze Północne", a następnie w Towarzystwie Okrętowym Połowów Dalekomorskich "Mewa". Kończy kurs motorzystów w Państwowej Szkole Morskiej i rozpoczyna pracę w Towarzystwie Dalekomorskich Połowów "Pomorze". Gdy wybucha II wojna światowa znajduje się na Morzu Północnym, na jednym ze statków rybackich. Przedostaje się do Wielkiej Brytanii, gdzie pływa na trawlerach angielskich. W 1945 roku uzyskuje tytuł szypra I klasy. Po wojnie wraca do kraju. W latach 1954 - 1980 pracuje jako nauczyciel kadr oficerskich floty rybackiej i handlowej, a także dowodzi statkiem szkolnym "Jan Turlejski", odbywając na nim łącznie ponad 170 rejsów. Umiera 22 lipca 1988 roku w Gdyni. Pochowany w Alei Zasłużonych na cmentarzu Witomińskim.

Kazimierz Jurkiewicz
Kapitan żeglugi wielkiej, wieloletni wykładowca Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni, komendant "Daru Pomorza".

Urodzony 24 marca 1912 roku w Goraju Lubelskim. W 1931 roku podejmuje naukę w Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni. Jego pierwszy kontakt z "Darem Pomorza" miał miejsce przy okazji rejsu kandydackiego. Od tamtego momentu całe jego życie związane było z "Darem Pomorza". W latach 1934 - 1935 uczestniczy w rejsie "Daru" dookoła świata. W momencie wybuchu wojny uczestniczy w bałtyckim rejsie "Daru" i wraz z grupą starszych uczniów wraca do walczącego kraju. Na żaglowcu zdobywa wszystkie kolejne stopnie oficerskie, aż do funkcji komendanta jednostki, którą pełni w latach 1953 - 1977. Jednocześnie pracuje jako wykładowca na Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni, której później zostaje dyrektorem. Pod jego dowództwem "Dar Pomorza" odnosi zwycięstwo w 1972 roku, podczas debiutu w regatach Operacja Żagiel. Założyciel Towarzystwa Przyjaciół "Daru Pomorza". Po przejściu na emeryturę, w 1982 roku, zostaje kustoszem statku muzeum - "Dar Pomorza" i pełni tę funkcję już do końca swoich dni. Umiera 20 stycznia 1985 roku w Gdyni. Pochowany na Cmentarzu Witomińskim.

Witold Poinc
Kapitan żeglugi wielkiej, legenda polskiego ratownictwa okrętowego.

Urodzony 2 maja 1908 roku w Skarżysku. Kończy gimnazjum w Sosnowcu, po czym rozpoczyna naukę na Wydziale Nawigacyjnym Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie, a następnie odbywa szkolenie wojskowe w Szkole Podchorążych Marynarki Wojennej w Toruniu. W 1939 roku otrzymuje dyplom kapitana żeglugi wielkiej. Podczas Kampanii Wrześniowej dowodzi plutonem w obronie Gdyni, po czym trafia do niewoli niemieckiej. Za udział w walce zostaje odznaczony Krzyżem Walecznych. Po wyzwoleniu obozu przez aliantów udaje się do Anglii, gdzie pełni służbę w Polskiej Marynarce Wojennej. W 1946 roku wraca do Polski i zostaje zastępcą kierownika Wydziału Holowniczo - Ratowniczego Żeglugi Polskiej S.A. w Gdyni, zajmującym się oczyszczaniem portów i red z wraków statków. Następnie rozpoczyna pracę w Polskim Ratownictwie Okrętowym w Gdyni i kontynuuje wyławianie wraków. Pod jego kierownictwem wyłowiono ponad 200 wraków, z czego 30 odbudowano i podniesiono na nich polską banderę. W 1952 roku kapitan otrzymuje nagrodę za udoskonaloną metodę podnoszenia wraków, a rok później za metodę odmulania wraków. W 1957 roku obejmuje stanowisko Kapitana Portu w Gdańsku, a w 1968 r. zostaje zastępcą dyrektora Gdyńskiego Urzędu Morskiego. W 1975 r. przechodzi na emeryturę. Umiera we wrześniu 1982 roku w Gdyni. Pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni.

Antoni Ledóchowski
Kapitan żeglugi wielkiej, nestor polskiego szkolnictwa morskiego.

Był jednym z pierwszych wykładowców Szkoły Morskiej w Tczewie, a od 1930 r. do wybuchu wojny Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni. Po wojnie organizował szkolnictwo morskie w Szczecinie.
Antoni hr. Halka-Ledóchowski urodził się 13 czerwca 1895 roku na Morawach. Służył na stanowiskach oficerskich we flocie austriackiej, a po odzyskaniu niepodległości, w stopniu kapitana marynarki, w Polskiej Marynarce Wojennej. Przeszedł następnie do służby cywilnej, uzyskał dyplom kapitana żeglugi wielkiej. W Szkole Morskiej w Tczewie, a następnie w Gdyni, wykładał matematykę, dewiację magnetyczną kompasów, astronomię i locję. Po wybuchu II wojny światowej został na krótko aresztowany a następnie osiadł w Krakowie, gdzie pracował jako urzędnik.
Wraz z innym nestorem polskiego szkolnictwa morskiego, kpt. ż.w. Konstantym Maciejewiczem, organizował wydział nawigacyjny, otwartej 1 stycznia 1947 r. Państwowej Szkoły Morskiej w Szczecinie. W 1953 r., ze względu na pochodzenie, zmuszony został do przeniesienia się do pracy w Szczecińskim Urzędzie Morskim. W 1958 r. wrócił do pływania, podejmując pracę w Polskiej Żegludze Morskiej. Pożegnanie z czynną służbą miało miejsce w 1962 r., kiedy to jako kapitan s/s "Poznań" doprowadził statek do Szczecina. Zakończenie rejsy miało wymiar symboliczny, gdyż był to równocześnie ostatni rejs wysłużonego trampa - ostatniego z tzw. "francuzów" - statków kupionych w 1926 r. przez Żeglugę Polską, tworzących zalążek naszej floty handlowej. W 1963 r. kpt. Ledóchowski powrócił jeszcze do pracy w szkolnictwie morskim jako wykładowca astronawigacji w Państwowej Szkole Rybołówstwa Morskiego w Szczecinie, gdzie pracował do przejścia na emeryturę w 1965 roku.

Był autorem m.in. pierwszych w niepodległej Polsce podręczników do nawigacji: "Astronomia żeglarska" (1928), "Tablice nawigacyjne" (1933), "Kurs nawigacji" (1942), "Astronawigacja", "Dewiacja kompasu".

Zmarł 22 sierpnia 1972 r. - pochowany został w kwaterze zasłużonych szczecińskiego Cmentarza Centralnego.

Imieniem kpt. Antoniego Ledóchowskiego nazwano planetarium przy Wydziale Nawigacyjnym Akademii Morskiej w Gdyni.


Stanisław Kosko
Kapitan żeglugi wielkiej, absolwent I rocznika Szkoły Morskiej w Tczewie, oficer "Daru Pomorza" podczas rejsu dookoła świata, dyrektor Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni.

Urodził się w 1898 r. w Wojciechowicach koło Ostrołęki. Podczas nauki w gimnazjum w Pułtusku związał się z ruchem skautowskim, później aktywnie działał w Polskim Towarzystwie Gimnastycznym "Sokół". Maturę zdał w 1919 r. w Kijowie, gdzie udzielał się także w polonijnym harcerstwie. Do kraju powrócił wraz z wycofującymi się z Ukrainy oddziałami polskimi, jako członek Polskiej Organizacji Wojskowej .

Jeszcze podczas wojny polsko-bolszewickiej zgłosił akces do Marynarki Wojennej, na front jednak nie trafił. Zgłosił się następnie do utworzonej w Tczewie Szkoły Morskiej. Będąc prymusem, uzyskał niewielkie stypendium, oraz zatrudnienie na stanowisku instruktora wychowania fizycznego.

Uczestniczył w pionierskim rejsie żaglowca szkolnego "Lwów" do Brazylii, a po ukończeniu szkoły objął na nim stanowisko IV oficera. Pracował następnie w Departamencie Morskim Ministerstwa Przemysłu i Handlu, skąd powrócił do Szkoły Morskiej w Gdyni, gdzie w 1936 r. objął stanowisko inspektora, a w 1937 r. otrzymał nominację na dyrektora.

Poza obowiązkami służbowymi udzielał się w wielu organizacjach działających na rzecz morza. Zajmował się także publicystyką morską, a jego książkowa relacja z wyprawy "Daru Pomorza" dookoła świata "Przez trzy oceany" otrzymała nagrodę Srebrny Wawrzyn Akademicki, przyznawaną przez Polską Akademię Literatury.

Zmobilizowany 29 sierpnia 1939 r., objął dowództwo statku żeglugi przybrzeżnej "Gdynia". W drugim dniu wojny, bezpośrednie trafienia bomb topią "Gdynię", ginie ok. 40 ludzi, ranny Stanisław Kosko trafia do gdyńskiego szpitala, gdzie 8 września umiera. W pogrzebie na Cmentarzu Witomińskim, wśród świstu kul, uczestniczyła garstka profesorów, uczniów i pracowników Szkoły Morskiej.
Po wojnie żona postawiła kapitanowi pomnik z napisem: "Pierwszy uczeń i ostatni dyrektor Szkoły Morskiej w Gdyni".

Xawery Czernicki
Kontradmirał (awansowany pośmiertnie, w 2007 r. do stopnia wiceadmirała), Szef Służb Kierownictwa Marynarki Wojennej II RP, inżynier budowy okrętów, zamordowany w Katyniu w 1940 r.

Urodził się 16 października 1882 roku w majątku Giedejki na Wileńszczyźnie. W 1901 roku ukończył szkołę realną w Wilnie i tego samego roku wstąpił do rosyjskiej marynarki wojennej, rozpoczynając studia na Wydziale Budowy Okrętów Morskiej Szkoły Inżynieryjnej w Kronsztadzie.
W 1905 roku, po ukończeniu studiów z tytułem inżyniera i nominacji na pierwszy stopień oficerski ? miczmana, otrzymał przydział służbowy w porcie wojennym w Kronsztadzie. Przez całą służbę w Carskiej Marynarce Wojennej związany był ze stoczniami. Był m.in. głównym inżynierem , a potem dyrektorem Rosyjsko-Bałtyckich Zakładów Budowy Okrętów w Rewlu (Tallinie).
Do Polski wrócił w czerwcu 1920 roku i po weryfikacji na stopień komandora porucznika, w końcu tego roku objął stanowisko komendanta Portu Wojennego w Modlinie, a jednocześnie szefa Służby Technicznej Flotylli Wiślanej. W 1925 roku został przeniesiony do Kierownictwa Marynarki Wojennej, następnie był przewodniczącym Komisji Nadzorczej przy Budowie Okrętów we Francji - dwóch niszczycieli (OORP ?Wicher" i ?Burza?) i 3 okrętów podwodnych (OORP ?Wilk", ?Ryś", ?Żbik"). Od sierpnia do końca września 1932 roku komandor Czernicki był przewodniczącym Komisji Budowy Nowych Okrętów w kraju - 4 trałowców typu ?Jaskółka". 1 października 1932 roku objął obowiązki szefa Służb Kierownictwa Marynarki Wojennej (technicznych i logistycznych). Z jego inicjatywy podjęto w 1934 roku prace nad projektem budowy Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni. W uznaniu zasług wniesionych w budowę morskiej siły zbrojnej Xawery Czernicki mianowany został w marcu 1939 roku kontradmirałem.
Po agresji niemieckiej na Polskę zajmował się pracami likwidacyjnymi biur Kierownictwa Marynarki Wojennej, po których zakończeniu otrzymał rozkaz ewakuacji do Pińska ? ówczesnej siedziby Flotylli Rzecznej. Po dotarciu do miejsca podróży, szybko pogarszająca się sytuacja militarna Polski, zmusiła kadrę Kierownictwa MW do dalszej podróży. Grupa pod dowództwem kontradmirała Xawerego Czernickiego udała się do Brodów, a następnie w kierunku na Równe. 23 września dostał się do niewoli sowieckiej. Razem z innymi oficerami 6 listopada 1939 roku trafił do Kozielska. Został zamordowany w 1940 roku przez NKWD.

Wiceadmirał Xawery Stanisław Czernicki odznaczony był m.in.: Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (IV klasy), francuską Legią Honorową (IV klasy), szwedzkim Orderem Miecza (III klasy) oraz orderami rosyjskimi: Świętego Stanisława i Świętej Anny.
Postanowieniem Prezydenta RP śp. Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 został mianowany pośmiertnie do stopnia wiceadmirała.

Jerzy Miciński
Dziennikarz, działacz, popularyzator spraw morza. Wieloletni redaktor naczelny kultowego miesięcznika "Morze", współtwórca "Rocznika Gdyńskiego", wybitny Gdynianin, kronikarz miasta i polskiego morza.

Urodził się 9 grudnia 1921 r. we Włocławku. Czasy okupacji spędził jako robotnik w Płocku. W 1945 r., po zdaniu matury, rozpoczął pracę w Wydziale Morskim Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku. W 1946 r. zamieszkał w Gdyni, mieście które pokochał i na rzecz którego pracował przez całe swoje zawodowe życie. Z powodów zdrowotnych (wada wzroku) nie dana mu była służba na morzu. Stał się jednak wielkim orędownikiem i popularyzatorem spraw morskich.

W latach 1946-1951 pracował w redakcjach czasopism ˝Żeglarz˝ i ˝Młody Żeglarz˝, wydawanych przez Państwowe Centrum Wychowania Morskiego w Gdyni. Jako instruktor PCWM prowadził m.in. tzw. Kursy Pracy Morskiej przysposabiające do pracy w zawodach morskich.
Wkrótce także ujawniła się jego pasja i talent dziennikarski. W roku 1952 został sekretarzem redakcji miesięcznika ˝Morze˝, później przez 20 lat (1968-1988) był jego redaktorem naczelnym. ˝Morze˝ Jerzego Micińskiego to marka o ogólnokrajowym zasięgu i wielkim wpływie na rozumienie spraw morza - gospodarki i techniki morskiej, kultury, nauki, historii i tradycji morskiej Polski.

Był inicjatorem i redaktorem jedenastu tomów ˝Rocznika Gdyńskiego˝. Wydawnictwo to stało się prawdziwym archiwum wiedzy o Gdyni, jej historii, współczesności, ludziach. Jerzy Miciński prowadził także bardzo aktywną działalność społeczną na rzecz Gdyni i morza. Współtworzył i działał w Towarzystwach: Miłośników Gdyni, Przyjaciół ˝Daru Pomorza˝, Okrętu-Muzeum "Błyskawica", Towarzystwie Przyjaciół Centralnego Muzeum Morskiego, reaktywowanej Lidze Morskiej. Położył również duże zasługi dla muzealnictwa morskiego. Uchodzi za inicjatora skutecznej batalii prasowej o zachowanie ˝Daru Pomorza˝ i ˝Sołdka˝. Miał także swój istotny udział w zbiórce funduszy na żaglowiec ˝Dar Młodzieży˝.

Jerzy Miciński jest autorem kilku książek o fundamentalnym znaczeniu dla historii polskiej floty m.in.: ˝Pod polską banderą˝ (wspólnie ze Stefanem Kolickim, 1962), ˝Polskie statki pomocnicze i specjalne 1920-1939˝ (1967), ˝Żaglowce handlowe z Rewy˝ (1974). Jednakże ukoronowaniem stała się czterotomowa praca ˝Księga statków polskich˝(1996- 2002). Dzieło to z powodu śmierci autora dokończyli jego uczniowie i współpracownicy
Jerzy Miciński zmarł 10 stycznia 1995 r. w Gdyni. Pochowany został na cmentarzu Witomińskim.

A+  A-